ผู้คนทั่วโลกดูวิดีโอบนยูทูปมากกว่าพันล้านชั่วโมงต่อวัน ไม่ว่าจะวิดีโอแมวน่ารัก ๆ ไปจนถึงวิธีเลี้ยงดูแมว ยูทูปอัลกอริทึมเป็นระบบแนะนำวิดีโอให้ตรงกับความชอบของผู้ชมกว่าสองพันล้านคน และนี่นำมาซึ่งคำถามกับนักวิเคราะห์การตลาด ผู้ทรงอิทธิพลบนโลกออนไลน์ และครีเอทเตอร์ จะทำอย่างไรให้ยูทูปแนะนำช่องและคลิปของเราให้คนรับชมและกดไลก์ กดติดตามมากขึ้น วันนี้ เราจะมาเล่าประวัติพัฒนาการระบบอัลกอริทึมของยูทูปแบบสั้น ๆ ให้ฟังกัน

2005 – 2011: เพิ่มประสิทธิภาพการกดดูคลิปและยอดคนดู

ข้อมูลจากผู้ร่วมก่อตั้งยูทูป ยาวีด คาริมได้สร้างยูทูปขึ้นมาในปี 2005 เพื่อลงคลิปเปิดการแสดงในงาน Superbowl ของ เจเน็ต แจ็กสันและจัสติน ทิมเบอร์เลกที่มีคนค้นหาเป็นจำนวนมากบนอินเตอร์เน็ต  จึงเป็นเรื่องที่ไม่น่าแปลกใจเลย ที่หลายปีผ่านมา คลิปเก่า ๆ ที่มียอดคนดูสูงยังถูกแนะนำอยู่ในปัจจุบัน

เพราะเหตุนี้เอง บางกลุ่มจึงตั้งชื่อคลิปและใส่ภาพปกที่ไม่ตรงกับเนื้อหาภายในคลิป หรือที่เรียกว่า clickbait ทำให้ผู้ชมรู้สึกเหมือนถูกหลอก ไม่พอใจ และรำคาญใจได้

2012: เพิ่มประสิทธิภาพระยะเวลาในการรับชมวิดีโอ

ในปี 2012 ยูทูปปรับปรุงระบบแนะนำวิดีโอเพื่อให้รองรับกับเวลาที่ใช้เข้าชมคลิปแต่ละคลิป และเวลาที่ใช้บนแพลตฟอร์มโดยรวมด้วย เมื่อผู้คนเจอวิดีโอที่น่าสนใจ ก็จะใช้เวลารับชมที่นานขึ้น หรือจนจบคลิป ด้วยเหตุนี้เอง บางกลุ่มพยายามที่จะทำคลิปที่สั้น ๆ เพื่อจะให้คนดูจนจบ ขณะเดียวกันก็มีวิดีโอที่ยาวขึ้น เพื่อเพิ่มเวลารับชมที่มากขึ้น แน่นอนว่ายูทูปไม่รองรับวิธีเหล่านี้ และกล่าวเตือนว่า ควรทำวิดีโอที่ผู้ชมอยากดู จะทำให้อัลกอริทึมแนะนำช่องของคุณได้โดยไม่หักคะแนน

ไม่มีใครที่ใช้อินเตอร์เน็ตจะไม่รู้ว่า “ไม่ว่าจะใช้เวลานานแค่ไหน ก็ไม่ดีไปกว่าเวลาสั้น ๆ ที่ใช้แล้วคุ้มค่า” ยูทูปจึงปรับเปลี่ยนกลยุทธ์อีกครั้ง

2015-2016: เพิ่มประสิทธิภาพของความพึงพอใจ

ในปี 2015 ยูทูปได้สำรวจความพึงพอใจของผู้ใช้งานโดยตรง จากการตอบรับของยอดแชร์ ไลก์ และดิสไลก์ (อีกทั้งปุ่ม ‘ไม่สนใจ’)

ในปี 2016 ยูทูปปล่อยเอกสารอธิบายถึงหลักการทำงานของ AI เรียนรู้อัตโนมัติ สำหรับวิดีโอแนะนำของยูทูป อัลกอริทึมนี้เข้าถึงความเป็นส่วนตัวของผู้ใช้งานพอสมควร ไม่เพียงแต่แนะนำวิดีโอที่เคยรับชมไปแล้วเท่านั้น แต่ยังค้นหาคลิปที่ผู้ชมต้องการได้อีกด้วย จนมีสถิติออกมาว่า เวลารับชมคลิปกว่า 70% ของวิดีโอที่แนะนำ มาจากการแนะนำของอัลกอริทึม

2016-ปัจจุบัน: เนื้อหาที่อันตราย ยกเลิกโฆษณา และแบรนด์สินค้า

ตลอดหลายปีมานี้ จำนวนผู้ใช้งานยูทูปเพิ่มมากขึ้น พร้อมกับปัญหาของเนื้อหาของคลิป การแนะนำคลิปของอัลกอริทึมกลายมาเป็นเรื่องเข้มข้น ไม่เพียงแต่ครีเอทเตอร์และผู้โฆษณา แต่รวมถึงพาดหัวข่าวและรัฐบาลด้วย ยูทูปเอาจริงเอาจังกับการจัดการเผยแพร่ข้อมูลที่อาจทำให้เข้าใจผิดได้ โดยการปรับเปลี่ยนอัลกอริทึมที่ประกาศใช้เมื่อต้นปี 2019 เกี่ยวกับขอบเขตของเนื้อหาคลิปกว่า 70% ที่เป็นภัยหรือให้ข้อมูลผิด ๆ มีความรุนแรง จะถูกลบออกจากระบบโดยทันที

การเปลี่ยนแปลงนี้ทำให้ครีเอทเตอร์กลัวว่าจะทำผิดข้อกำหนดของชุมชน และถูกลงโทษจากยูทูปไม่ว่าจะกล่าวตักเตือน ยกเลิกโฆษณา หรือหนักกว่านั้น (ปี 2021 ยูทูปได้ให้ความสำคัญกับความโปร่งใสของคำแนะนำให้กับชุมชนครีเอทเตอร์มากขึ้น) และยังส่งผลต่อผู้ที่ลงโฆษณาหรือแบรนด์ในช่องนั้น ๆ อีกด้วย ไม่มีใครอยากให้แบรนด์และโฆษณาตัวเองถูกตีตราเสียหายไปกับช่องที่มีชื่อเสียงไม่ดีหรอก

ติดตามหลักอัลกอริทึมของ YouTube 2021 #1

ติดตาม 7 ทิป เข้าถึงผู้ชมบน YouTube #2